سوزاندن تخت جمشید توسط اسکندر

خلاصه رویداد

آتش‌سوزی و تخریب تخت جمشید توسط اسکندر مقدونی که نماد پایان امپراتوری هخامنشی و انتقام از ایرانیان بود.

در بهار سال 330 قبل از میلاد، پس از شکست داریوش سوم در نبرد گوگامیلا و فرار او به شرق، اسکندر مقدونی وارد قلب امپراتوری هخامنشی شد. او پس از تسخیر بابل، شوش و اصطخر، در اواخر زمستان به تخت جمشید، پایتخت تشریفاتی و نماد قدرت هخامنشیان، رسید.

تخت جمشید با تمام شکوه و عظمتش، بدون مقاومت جدی به دست اسکندر افتاد. خزانه عظیم کاخ که حاوی ثروت‌های انباشته شده طی دو قرن بود، غنیمت مقدونیان شد. طبق گزارش‌های تاریخی، اسکندر برای حمل این گنج به بیش از 10 هزار قاطر و 5 هزار شتر نیاز داشت.

اسکندر چندین ماه در تخت جمشید ماند و در این مدت، سربازانش از امکانات کاخ بهره بردند. اما در یکی از شب‌های بهاری، رویدادی رخ داد که سرنوشت این شاهکار معماری را برای همیشه تغییر داد. در یک مهمانی شرابخواری، طبق روایت معروف، تایس، یک زن آتنی که همراه لشکریان بود، اسکندر را تحریک کرد که به انتقام سوزاندن آتن توسط خشایارشا در سال 480 ق.م، تخت جمشید را به آتش بکشد.

طبق روایت پلوتارخ، اسکندر که مست بود، مشعلی برداشت و خود آتش را آغاز کرد. سایر مهمانان نیز به او پیوستند و کاخ‌های چوبی تخت جمشید یکی پس از دیگری شعله‌ور شدند. آتش طوری بود که حتی ستون‌های سنگی را ذوب و تیرهای چوبی سقف را نابود کرد. اگرچه بعداً اسکندر از این کار پشیمان شد، اما دیگر دیر بود.

برخی مورخان معتقدند که آتش‌سوزی تصادفی نبود، بلکه یک اقدام سیاسی محاسبه شده بود تا به یونانیان نشان دهد که انتقام آتن گرفته شده و به ایرانیان پیام دهد که دوران هخامنشیان به پایان رسیده است. سوزاندن تخت جمشید، نماد پایان 220 سال حکومت هخامنشیان و شروع دوران هلنیستی در ایران بود.

امروزه، آثار این آتش‌سوزی به وضوح در تخت جمشید قابل مشاهده است. سنگ‌های سوخته، تیرهای نیمه‌سوخته چوبی، و لایه‌های خاکستر همگی شاهدی بر این فاجعه تاریخی هستند که یکی از باشکوه‌ترین آثار معماری جهان باستان را نابود کرد.

خلاصه رویداد

شخصیت‌های کلیدی

اسکندر مقدونی

تایس

داریوش سوم

پارمنیون

جدول زمانی رویدادها

علل و دلایل

پیامدها و نتایج

گالری تصاویر

نقل قول‌های تاریخی

اطلاعات کلیدی

شخصیت‌های مرتبط

مکان‌های مرتبط