فتح بابل و صدور منشور کوروش
فتح و اعلامیه تاریخی 539 ق.م

فتح بابل و صدور منشور کوروش

Conquest of Babylon and Cyrus Cylinder

بابل (عراق کنونی)

خلاصه رویداد

فتح بدون خونریزی بابل توسط کوروش بزرگ و صدور اولین منشور حقوق بشر در تاریخ که آزادی مذهب و بازگشت یهودیان از اسارت را اعلام کرد.

در سال 539 قبل از میلاد، کوروش بزرگ پس از فتح لیدیا و تثبیت قدرت در آسیای صغیر، نگاه خود را به سوی بابل، قدرتمندترین شهر خاورمیانه، دوخت. نابونید، آخرین پادشاه بابل، با سیاست‌های مذهبی خود که خدای سین را بر مردوک، خدای اصلی بابلیان، ترجیح می‌داد، نارضایتی گسترده‌ای در میان مردم و کاهنان ایجاد کرده بود.

کوروش با هوشمندی تمام، از این نارضایتی‌ها بهره برد. او پیام‌هایی به مردم بابل فرستاد که در آنها به احترام به مردوک و معابد بابلی تعهد داد. این تبلیغات باعث شد که بسیاری از مردم و کاهنان بابل، کوروش را به عنوان رهایی‌بخش ببینند نه فاتح.

در شب 12 اکتبر 539 قبل از میلاد، گوبریاس، فرمانده سپاه کوروش، بدون مقاومت وارد بابل شد. شهر بدون هیچ خونریزی و تخریبی فتح شد. چند هفته بعد، کوروش شخصاً وارد شهر شد و مورد استقبال گرم مردم قرار گرفت. او به معبد مردوک رفت و در مراسمی مذهبی، خود را پادشاه قانونی بابل اعلام کرد.

پس از استقرار، کوروش فرمان تاریخی خود را صادر کرد که بر روی استوانه‌ای گلی به خط میخی اکدی نوشته شد. این سند که امروزه به منشور کوروش معروف است، شامل اعلامیه‌های انقلابی بود: آزادی برای همه اقوام که به بردگی گرفته شده بودند تا به وطن خود بازگردند، آزادی مذهبی برای همه، احترام به معابد و ادیان محلی، و ممنوعیت بردگی اجباری.

یکی از مهم‌ترین نتایج این منشور، آزادسازی یهودیان از اسارت بابلی بود. کوروش به آنها اجازه داد به اورشلیم بازگردند، معبد خود را بازسازی کنند، و حتی هزینه بازسازی را از خزانه سلطنتی پرداخت کرد. این عمل در کتاب‌های مقدس یهودی ثبت شده و کوروش تنها پادشاه غیریهودی است که در عهد عتیق «مسیح» نامیده شده است.

منشور کوروش امروزه در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود و نسخه‌ای از آن در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک به عنوان نماد حقوق بشر قرار دارد. این سند به عنوان اولین اعلامیه حقوق بشر در تاریخ بشریت شناخته می‌شود.

شخصیت‌های کلیدی

کوروش دوم

فرمانده فاتح، صادرکننده منشور

نابونید

آخرین پادشاه بابل

گوبریاس

فرمانده سپاه هخامنشی

بلشصر

پسر نابونید، حاکم بابل

جدول زمانی رویدادها

539 ق.م - اکتبر 12

ورود گوبریاس به بابل بدون مقاومت

539 ق.م - اکتبر 29

ورود کوروش به بابل و استقبال مردم

539 ق.م - نوامبر

صدور منشور کوروش

538 ق.م

آزادسازی یهودیان و اجازه بازگشت به اورشلیم

علل و دلایل

  • نارضایتی مردم و کاهنان بابل از سیاست‌های مذهبی نابونید

  • غیبت طولانی نابونید از بابل و حکومت در تیماء

  • ضعف نظامی بابل در برابر قدرت رو به رشد هخامنشیان

  • تبلیغات هوشمندانه کوروش در بین مردم بابل

پیامدها و نتایج

  • الحاق بابل و بین‌النهرین به امپراتوری هخامنشی

  • صدور اولین منشور حقوق بشر در تاریخ

  • آزادسازی یهودیان و بازگشت آنها به اورشلیم

  • تثبیت جایگاه کوروش به عنوان رهایی‌بخش در تاریخ

  • ایجاد الگوی جدیدی از فتح مبتنی بر تساهل و احترام

  • گسترش امپراتوری هخامنشی تا مرزهای مصر

گالری تصاویر

منشور کوروش

منشور کوروش، اولین سند حقوق بشر در تاریخ بشریت

ویرانه‌های بابل

ویرانه‌های بابل باستان، شهری که بدون خونریزی فتح شد

بازگشت یهودیان

تصویر هنری از بازگشت یهودیان به اورشلیم پس از آزادسازی

نقل قول‌های تاریخی

"من کوروش، پادشاه جهان، پادشاه بزرگ، پادشاه نیرومند، پادشاه بابل"

"من دستور دادم که هیچ کس را نباید اجبار کرد که دین خود را تغییر دهد"

"من دستور دادم که همه اقوام بتوانند آزادانه به معابد خود بازگردند"

اطلاعات کلیدی

تاریخ رویداد

539 ق.م

مکان

بابل (عراق کنونی)

نوع رویداد

فتح و اعلامیه تاریخی

اهمیت تاریخی

این رویداد نه تنها یک فتح نظامی، بلکه یک انقلاب فکری و انسانی بود که مفهوم حقوق بشر، آزادی مذهبی، و احترام به تنوع را برای نخستین بار در تاریخ مکتوب رسمی کرد.