کوروش دوم (کوروش بزرگ)

کوروش دوم که با عنوان کوروش بزرگ شناخته می‌شود، بنیانگذار سلسله هخامنشیان و یکی از برجسته‌ترین فرمانروایان تاریخ است. او در سال 559 قبل از میلاد پادشاهی پارس را آغاز کرد و با شکست آستیاگ پادشاه ماد در سال 550 ق.م، امپراتوری هخامنشی را بنیان نهاد. کوروش با استراتژی‌های نظامی نوآورانه و سیاست‌های انسان‌دوستانه خود، توانست در مدت کوتاهی امپراتوری عظیمی را ایجاد کند که از دریای مدیترانه تا رود سند گسترده بود. یکی از مهم‌ترین دستاوردهای کوروش، فتح بابل در سال 539 قبل از میلاد بود که بدون خونریزی انجام شد. او پس از این فتح، فرمان آزادسازی اسرای یهودی را صادر کرد و به آنها اجازه داد به سرزمین خود بازگردند و معبد اورشلیم را بازسازی کنند. این فرمان که به صورت استوانه‌ای گلی در بابل کشف شد، به عنوان «منشور کوروش» یا اولین اعلامیه حقوق بشر در تاریخ شناخته می‌شود. کوروش با احترام به فرهنگ‌ها، ادیان و سنت‌های محلی، سیاستی تساهل‌آمیز در پیش گرفت که نمونه‌ای بی‌سابقه در آن دوران بود. او به خدایان و معابد محلی احترام می‌گذاشت و از تخریب آثار فرهنگی ملل مغلوب جلوگیری می‌کرد. این رویکرد باعث شد تا ملت‌های مختلف با رضایت تحت فرمان او درآیند. در سال 530 قبل از میلاد، کوروش در جنگ با قبایل ماساگت‌ها در شمال شرقی امپراتوری کشته شد. طبق روایت هرودوت، تومیریس ملکه ماساگت‌ها که پسرش در جنگ با کوروش کشته شده بود، دستور داد سر کوروش را در مشکی پر از خون فرو برند تا تشنگی خونش را سیر کند. جسد کوروش به پاسارگاد منتقل و در آرامگاهی که خود برای خویش ساخته بود، به خاک سپرده شد. آرامگاه کوروش تا امروز به عنوان یکی از مهم‌ترین یادمان‌های تاریخی ایران و نماد هویت ملی ایرانیان باقی مانده است.